Zenon Kwiryn Modrzejewski (1903-1963)

Urodziny

Zenon Kwiryn Modrzejewski urodził się 30 marca w Warszawie w 1903 roku. Akt urodzenia został wystawiony w parafii św. Andrzeja a kościele św. Karola Boromeusza (przy obecnej ulicy Chłodnej) w Warszawie.

Znamy treść tego dokumentu z wystawionego w 1946 roku odpisu niezbędnego do ślubu Zenona z Jadwigą Gałczyńską.

Treść dokumentu

Wiadomo czynimy, że w Księgach Stanu Cywilnego tejże parafii w roku 1903 pod numerem 1040 znajduje się następujący

akt urodzenia  tłum. z rosyjskiego

Działo się w Warszawie w parafii świętego Andrzeja dnia trzynastego (dwudziestego szóstego) grudnia tysiąc dziewięćset trzeciego o godzinie czwartej po południu. Stawił się Jan Modrzejewski lat dwadzieścia siedem mający technik zamieszkały w Warszawie przy ulicy Wroniej pod numerem pięć tysięcy osiemset dwudziestym trzecim, w obecności Mieczysława Malczewskiego, buchaltera i Józefa Korzybskiego, ślusarza, pełnoletnich, zamieszkałych w Warszawie i okazał nam dziecię płci męskiej oświadczając, że urodziło się w Warszawie dnia siedemnastego (trzydziestego) marca roku bieżącego o godzinie trzeciej rano z jego małżonki Marii z Teresiewiczów lat dwadzieścia sześć mającej. Dziecięciu temu na chrzcie świętym w dniu dzisiejszym przez księdza Piotra Włodarskiego odbytym, nadane zostały imiona Zenon Kwiryn a rodzicami jego chrzestnymi byli Mieczysław Malczewski i Zenobia Zaremba. Akt ten z powodu wyjazdu ojca opóźniony, stawającym przeczytany, przez nas i przez nich podpisany został.

/-/ Ks. Włodarski, Jan Modrzejewski, Mieczysław Malczewski Józef Korzybski

Zgodność niniejszego wypisu z oryginałem stwierdzam

p.o. proboszcz

podpis

Warszawa, dnia 19 lipca 1946 roku

Pieczęć parafii św. Andrzeja Apostoła

Na drugiej stronie w języku łacińskim napisano, że ślub odbędzie się 30 października 1946 roku w kościele i parafii Świętego Krzyża w Krakowie z Jadwigą Franciszką z domu Gałczyńską.

Z urzędu parafii Świętego Krzyża w Krakowie 11 stycznia 1947 roku podpisał proboszcz. Jest też pieczęć parafii Świętego Krzyża w Krakowie.

Rodzice Zenona Kwiryna Modrzejewskiego

Jan Modrzejewski żył lat 66, (ur. 1876-zm. 30.12.1942 r.)

Maria Teresiewicz żyła 97 lat, (ur. 1877- zm. 23.02.1973 r.)

W 1903, roku urodzenia ich jedynego syna mieszkali w Warszawie.

Jan Modrzejewski był technikiem. Zapamiętany został jako dość majętny przedsiębiorca.

Ojciec Jan Modrzejewski nie doczekał ślubu jedynaka, zmarł w 1942 roku. Po ślubie jedynego syna Zenona z Jadwigą Gałczyńską w 1946 roku matka Zenona Maria zamieszkała z małżonkami w Duchnicach, w pałacu Jadwigi. Matka Zenona zmarła w wieku 97 lat w Duchnicach.

Według rodzinnych przekazów oboje pochodzili z Kalisza, gdzie zostali też pochowani w rodzinnym grobie na cmentarzu przy ulicy Górnośląskiej, zwanym cmentarzem na Rogatce w Kaliszu.

Razem z nimi spoczywa ich syn Zenon Kwiryn, zmarły 1 grudnia w Duchnicach w 1963 roku.

 

Zenon Kwiryn Modrzejewski

Zenon Modrzejewski ukończył studia medyczne. Został chirurgiem.

W tym okresie prezentował się jak na poniższych portretach. Jeden z tych portretów ma datę 24 września 1928 rok.

Zenon lubił podróżować.

Lubił też towarzystwo.

Zenon miał też poczucie humoru. Właśnie z laseczką rusza na piechotę Drogą do Warszawy (tablica informacyjna po prawej stronie na zdjęciu).

Niestety Zenon Modrzejewski był też nałogowym palaczem. Na każdym zdjęciu trzyma w dłoni papieros.

 

Zenon Kwiryn Modrzejewski w wojsku

Po skończeniu studiów Zenon Modrzejewski odbył służbę wojskową.

Zenon Kwiryn Modrzejewski jest wykazany w Roczniku Oficerskim Rezerw z 1934 roku.

Jest on oficerem rezerwowym 9 szpitala Okręgowego w Warszawie.

 

 

Zenon Kwiryn Modrzejewski jako lekarz

Zenon Modrzejewski w 1931 roku został zatrudniony w Szpitalu Dzieciątka Jezus w Warszawie. Ten fakt dokumentuje zachowane tableau szpitala Dzieciątka Jezus w Warszawie z 1931 roku. Artystycznie wykonane prezentuje zespół pracowników oraz sam szpital.

 

W latach trzydziestych Zenon Modrzejewski rozpoczyna pracę jako chirurg w szpitalu św. Błażeja w Olkuszu. To renomowana placówka istniejąca od 1849 roku.

https://polona.pl/archive?uid=616568&cid=616562 Historia szpitala Dzieciątka Jezus

W tym szpitalu doskonali swoje umiejętności operatorskie. Dyrektorem szpitala był doktor Julian  Łapiński (1883-1956) piastujący ten urząd od 2 grudnia 1918 roku. Kierował placówką w Olkuszu przez 38 lat do 1956 roku. Był zdolnym lekarzem, świetnym organizatorem, wspaniałym mówcą i niezwykle empatycznym człowiekiem, który swoją pracę traktował jako życiowe powołanie. Zatrudnił na stanowiska ordynatorów bardzo dobrych lekarzy: dr Konrada Lubienieckiego, wybitnego chirurga, dr Aleksandra Ossowskiego, który zorganizował oddział położniczo-ginekologiczny i innych. Po nagle zmarłym dr Konradzie Lubienieckim stanowisko ordynatora chirurgii objął dr Zenon Modrzejewski. We wspomnieniach lekarzy ceniony jako doskonały lekarz-diagnosta, niezwykle szczęśliwy operator, bardzo ceniony przez miejscowe społeczeństwo jako lekarz i człowiek.

Zachował się blankiet recepty dr Zenona Modrzejewskiego z tego okresu.

Zachowało się zdjęcie pracowników szpitala św. Błażeja w Olkuszu przed wejściem do placówki. Na zdjęciu jest też dr Zenon Modrzejewski w charakterystycznych okularach. Nad drzwiami w elewacji umieszczona jest płaskorzeźbiona tablica.

Przedstawia ona dr Błażeja Gutowskiego, członka ówczesnej Rady Opiekuńczej Zakładów Dobroczynnych w powiecie olkuskim, założyciela szpitala w Olkuszu i jego dyrektora od 1844 do 1846. Za patrona szpitala obrano św. Błażeja, honorując w ten sposób doktora Błażeja Gutowskiego (w 1950 roku zmieniono patrona na dr prof. Franciszka Krzyształowicza, nie związanego z Olkuszem). Szpital oddano do użytku w 1849 roku a już 10 lat później Rada Opiekuńcza  sprowadziła do szpitala zakonnice ze Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego a’ Paulo z Warszawy i powierzyła im obowiązki pielęgniarskie.

Siostra z tego zgromadzenia, w charakterystycznym kornecie przedstawiona jest na tej płaskorzeźbie.

Poniższe zdjęcia przedstawiają doktora Modrzejewskiego przy pracy w szpitalu.

Mamy nawet zdjęcie z imprezy lekarskiej.

Osobny rozdział historii dr Zenona Kwiryna Modrzejewskiego, to okres okupacji niemieckiej.

Szpital św. Błażeja w Olkuszu pracował – i Niemcy i Polacy i żołnierze polskiego podziemia potrzebowali pomocy lekarskiej.

Jak wyglądała codzienna praca w okresie okupacji można dowiedzieć się ze wspomnień dwóch innych lekarzy pracujących w szpitalu św. Błażeja razem z Zenonem Modrzejewskim. Są to dr med. mgr praw Marian Kiciarski i dr Wacław Kallista.

Doktor Modrzejewski był ordynatorem chirurgii a doktor Kallista ordynatorem oddziału położniczo-ginekologicznego a dr Marian Kiciarski dyrektorem szpitala.

Na poniższym zdjęciu na spotkaniu świątecznym pod choinką są Zenon Modrzejewski, Marian Kiciński i Wacław Kallista.

 

Wspomnienia dr Mariana Kicińskiego PS. „Jur” opublikowane w Przeglądzie Lekarskim Rok XXIV, nr 1, 1968, Olkusz pod okupacją hitlerowską, wspomnienia lekarza,

Wspomnienia o doktorze Wacławie Kalliście, Zeszyty Historyczne Olkusza, nr 17, Olkusz 2014, 

Zainteresowani mogą przeczytać niezbyt obszerne wspomnienia znajdujące się pod powyższymi linkami.

Dr Marian Kiciarski w swoich wspomnieniach napisał „Działalność konspiracyjnej służby zdrowia skupiała się przede wszystkim w szpitalu, którego tymczasowe kierownictwo objąłem w dniu 2LV.1940 r. W skład konspiracyjnej służby zdrowia wchodzili m.in. zawsze ofiarni i niezawodni ordynatorzy śp. dr Zenon Modrzejewski (chirurg) i śp. dr Wacław Kallista (ginekolog) oraz dr Stanisław Rzadkowski (asystent-chirurg), pielęgniarki…”.

W tych wspomnieniach przywołane są historie dotyczące dr Modrzejewskiego, które przytoczymy:

• Przechowywanie w szpitalu na oddziale chirurgicznym rannego partyzanta radzieckiego Iwana Uszakowa. Był już zdrowy, Gestapo często wpadało do szpitala chcąc go zabrać do transportu do obozu. Ostatnią wizytę złożyło jesienią 1944 roku domagając się wydania Uszakowa. Dr Modrzejewski udając wzburzenie wyszedł z sali i po chwili przyniósł klisze rentgenowskie (chorego na gruźlicę innego pacjenta) ukazujące ślady zapalenia płuc partyzanta. (str. 8 wspomnień dr Kiciarskiego)
• Ratowanie otrutej morfiną Żydówki. 2 sierpnia 1944 roku do szpitala przywieziono Rachelę Grünstein urodzoną w Opatowie w 1919 roku i tam zamieszkałą. Uciekła ona z pociągu wiozącego ja do obozu w Oświęcimiu. W trakcie ucieczki została ciężko ranna. W szpitalu olkuskim uratowano ją od śmierci. 8 sierpnia dyrektor szpitala dostał polecenie od lekarza SS z Będzina otrucia pacjentki. Przyjechał on osobiście wykonać to zadanie następnego dnia. Wstrzyknął dożylnie Racheli śmiertelną dawkę morfiny. Po jego wyjściu pielęgniarka wezwała dr Modrzejewskiego i zaaplikowano kobiecie antidotum w postaci atropiny. Niestety Żydówka zmarła 16 sierpnia.

Ta druga akcja została opisana również w portalu wirtualny sztetl:

Szpital św. Błażeja – ul. Szpitalna

opis ratowania żydówki przez dr Zenona Modrzejewskiego  w szpitalu w Olkuszu w 1944 r

W dniu 2 sierpnia 1944 r. do szpitala św. Błażeja przy obecnej ul. Szpitalnej niemieccy żandarmi przywieźli Rachelę Grunstein, ranioną podczas próby ucieczki z transportu do KL Auschwitz. Kilka dni później lekarz SS Ralf Bunneman wraz z niemiecką pielęgniarką Marią Modrow wstrzyknęli rannej śmiertelną dawkę morfiny. Po wyjściu Niemców, pielęgniarka Alina Ścisłowska na polecenie dr. Zenon Modrzejewskiego zaaplikowała dogorywającej Żydówce antidotum. Mimo podjętej akcji ratunkowej, Rachela Grunstein zmarła w dn. 16 września 1944 r. Przyczyną zgonu był ropień płuc i osłabienie mięśnia sercowego, powstałe jako następstwa zatrucia morfiną.

 

Poniżej przedstawiamy legitymacje doktora Zenona Kwiryna Modrzejewskiego.

Doktor Modrzejewski pracował w szpitalu w Olkuszu w latach powojennych. Ze wspomnień o dr Wacławie Kalliście pochodzi zdjęcie z 1950 roku.

 

Ślub dr Zenona Kwiryna Modrzejewskiego

30 października 1946 roku Zenon Modrzeje4wski wziął ślub w Krakowie w kościele św. Krzyża z Jadwigą Gałczyńską.

Kolegów i współpracowników w Olkuszu zawiadomił taką oto kartą:

Jadwiga Gałczyńska (1916-206) pochodziła z Kalisza. Na stałe przeprowadziła się do Duchnic koło Warszawy w 1946 roku gdy odziedziczyła pałac w Duchnicach po zmarłej ciotce Marii Dunajewskiej z domu Gałczyńskiej. W pałacu zamieszkali małżonkowie i matka Zenona Modrzejewskiego Maria.

Znajomość trwała już wcześniej gdyż zachował się wierszyk ciotki Jadwigi z 1942 roku z życzeniami na zbliżające się zaręczyny.

 

Małżeństwo Jadwigi i Zenona Modrzejewskich nie miało dzieci. Zenon udzielał porad lekarskich  mieszkańcom  Duchnic i okolic. Według wspomnień rodzinnych i relacji żyjącej sąsiadki leczył również za darmo sąsiadów. Miał w pałacu w Duchnicach pięknie urządzony gabinet. Zenon zmarł w 1963 roku a Jadwiga przeżyła go o 43 lata. On jest pochowany z rodzicami w Kaliszu, ona na cmentarzu w Żbikowie – dzielnicy Pruszkowa pod Warszawą.